طرح تحول اقتصادی :16 سال روی میز دولتهای سازندگی و اصلاحات

مصطفی دربان: هنگامی که محمود احمدی نژاد،"طرح تحول اقتصادی" را با مردم در میان گذاشت، اجرای این طرح عظیم ملی غیر قابل باور بود. زیرا پیش از آن "هاشمی رفسنجانی" و "خاتمی" طی 16 سال مجموع دوران ریاست جمهوری شان این طرح را روی میزکار خود نگه داشته و در اجرای آن ناکام مانده بودند.

شاید به دلیل همین ناکامی های گذشته است که امروز عده ای از اجرای طرح تحول اقتصادی واهمه دارند و از آن به عنوان یک زلزله یاد می کنند. زلزله ای که به گفته "هادی غنیمی فرد" رییس خانه صنعت و معدن ایران، هیچ گریزی از اجرای آن در جامعه نیست، اما همه از آن نفع خواهند برد.
محمدحسین شریف زادگان وزیر رفاه دولت حجت الاسلام خاتمی می گوید این طرح سابقه ای 20 ساله دارد اما مهدی هاشمی فرزند آیت الله هاشمی رفسنجانی و از اعضای حزب کارگزاران معتقد است که در 20 سال گذشته بحث هدفمند شدن یارانه ها دنبال شده است اما کسی توان انجام آن را نداشته است این طرح یک جراحی بزرگ است که حتی اگر درد هم داشته باشد باید انجام شود، اجرای این طرح حتی اگر کار انتخاباتی هم باشد اشکال ندارد."
با این وجود "هدفمند کردن یارانه ها" که در دوران 8 ساله ریاست جمهوری هاشمی رفسنجانی تحت عنوان "تعدیل اقتصادی" و در دو دوره ریاست جمهوری خاتمی با عنوان "ساماندهی اقتصادی" تعقیب شد و به سرانجام نرسید، تنها یکی از هفت محور طرح جامع "تحول اقتصادی" دولت نهم است .

*** طرح تحول اقتصادی در آستانه اجرا
اکنون پس از گذشت حدود سه ماه از اعلام طرح تحول اقتصادی توسط رییس جمهوری که دو سال و نیم بر روی آن کار کارشناسی صورت گرفته ، علی رغم موانعی که از سوی بعضی از دلسوزان با انگیزه های خیرخواهانه و یا مغرضان با انگیزه های جناحی و سیاسی بر سر راه اجرای آن ایجاد کردند، این طرح در آستانه اجرایی شدن است.
طرح تحول اقتصادی هر گامی که برای نزدیک تر شدن به اجرا برمی دارد ، گستره دامن زدن به نگرانی ها در اذهان به ویژه از طرف مخالفان سیاسی دولت نهم افزایش می یابد . نگرانی هایی که استدلال های کارشناسی را پشتوانه خود ندارد و تنها اجرای این طرح بزرگ را دشوار می نمایاند.
این در حالی است که تمامی نخبگان اقتصادی و سیاسی از طرح تحول اقتصادی دولت نهم استقبال کرده اند و می توان با اطمینان ادعا کرد که واهمه از اجرای این طرح بزرگ، استدلالی محکم برای تاخیر در اجرای آن نخواهد بود.
رییس جمهوری در این زمینه می گوید: اگر دولت سال اول فعالیت خود اقدام به این کار می‌کرد منتقدان آن را شتابزده توصیف می‌کردند و ‌اکنون که در سال سوم فعالیت دولت این کار انجام خواهد شد، آن را انتخاباتی و سیاسی جلوه می‌دهند.

*** شناخت ظرفیت های جامعه پشتوانه اجرای طرح تحول اقتصادی
دامن زدن به نگرانی های احتمالی در مورد نحوه اجرای طرح تحول اقتصادی که صاحب نظران در مورد آن به اجماع رسیده اند ، ناشی از عدم شناخت منتقدان دولت نهم از ظرفیت های عظیم جامعه ایران است . ظرفیت هایی که دکتر "احمدی نژاد" با اتکا بر آن ، توفیق یافت این طرح را به مرحله اجرا نزدیک کند .
در چنین صورتی باید شجاعت رییس جمهوری را در اجرای این طرح بزرگ ملی که تمامی نخبگان اقتصادی و سیاسی آن را اجتناب ناپذیر دانسته اند، تحسین کرد و منافع ملی جامعه را قربانی مناقشات سیاسی نکرد.
عضو کمیسیون برنامه بودجه و محاسبات مجلس در همین زمینه می گوید: در تمام برنامه های توسعه ای و اقتصادی بلند مدت و میان مدت کشور از جمله سند چشم انداز 20ساله و برنامه های پنج ساله توسعه اقتصادی کشور، بحث بر سر هدفمند کردن یارانه ها بوده است ، اما دولت های قبلی بدلیل خطر پذیری بالا حاضر به اجرای آن نبوده اند .
"عباسعلی نورا " می افزاید: اغلب کارشناسان که امروز منتقد و یا مخالف این طرح هستند، از جمله کسانی بودند که پیش از این پرداخت یارانه به شیوه فعلی را اشتباه می دانستند و عمده مشکلات اقتصادی را ناشی از هدفمند نبودن یارانه ها ارزیابی می کردند. نماینده مردم زابل و زهک در مجلس شورای اسلامی افزود: در وضعیت فعلی بیش از 70 درصد یارانه انرژی توسط 30 درصد افراد جامعه که از طبقه مرفه هستند ، استفاده می شود و 30 درصد باقی مانده از یارانه ها را 70 درصد جامعه که اغلب از اقشار ضعیف محسوب می شوند، مصرف می کنند.
نورا اضافه کرد: دولت نهم ریسک بالای هدفمند کردن یارانه ها را پذیرفته و راهکاری را پیشنهاد داده که به سمت متعادل کردن قیمت ها پیش خواهیم رفت .
رییس جمهوری در این زمینه هنگامی که درباره طرح تحول اقتصادی به طور مستقیم از طریق شبکه تلویزیونی با مردم سخن می گفت ، تاکید کرد که اگر یک روز از عمر دولت نهم باقی مانده باشد، طرح تحول اقتصادی را به اجرا در خواهد آورد.

***شجاعت لازمه اجرای طرح تحول اقتصادی
نماینده مردم تفت و میبد در مجلس شورای اسلامی نیز مطرح شدن طرح تحول اقتصادی توسط رییس جمهور را اقدامی شجاعانه توصیف می کند و می گوید : دولت های پیشین شجاعت لازم را برای این کار نداشتند.
حجت الاسلام " سید جلال یحیی زاده" به خبرنگار ایرنا می گوید: موضوع مهم و اساسی در طرح تحول اقتصادی به عنوان یک ایده که در دولت های قبل نیز پیش بینی شده بود،‌ مساله هدفمند کردن یارانه ها است و در صورتی که از این فرصت به خوبی استفاده شود، سرنوشت جامعه تغییر خواهد کرد.
عضو کمیسیون عمران مجلس و رییس مجمع نمایندگان خراسان رضوی نیز تاکید کرد: اقدام دولت برای اجرای طرح تحول اقتصادی، شجاعانه است.
حجت الاسلام "محمدعلی رضایی" به خبرنگار ایرنا می گوید : کمتر دولتی این شجاعت را دارد تا در یک سال مانده به انتخابات ریاست جمهوری، تصمیم به ایجاد تحولی عظیم در اقتصاد کشور بگیرد.
نماینده مردم شیراز در مجلس شورای اسلامی نیز گفت: اقتصاد ما از زمان های گذشته دچار درد مزمن بود، علاج درد اقتصاد نیز جراحی به نام طرح تحول اقتصادی است در واقع دولت با اجرای این طرح فداکاری می کند.
مهندس "سید حسین ذوالانوار" پرداخت یارانه مستقیم به مردم را راهی برای بهبود وضعیت معیشت دهک های آسیب پذیر جامعه می داند و می گوید: ‌یارانه ها اکنون چهار برابر بودجه عمرانی کشور است، اما بیشترین مصرف کننده آن قشر مرفه جامعه هستند.
نماینده شیراز در مجلس افزود:در حالی که بودجه عمرانی کشور 20 میلیارد دلار است ، یارانه پرداختی به مردم 88 میلیارد دلار می باشد و یارانه ها بیش از چهار برابر بودجه عمرانی کشور است.
ذوالانوار اضافه کرد: اکنون 70 درصد ثروت مملکت دراختیار 30 درصد جمعیت کشور است و با اجرای طرح تحول اقتصادی این وضعیت به نفع فقرا تغییر می کند و افراد کم بضاعت حق خود را از یارانه ها دریافت خواهند کرد.
عضو کیسیون انرژی مجلس افزود: بنزین وارداتی برای دولت با جمع هزینه های خرید و حمل و نقل هر لیتر معادل هزار تومان هزینه بر می دارد.
وی برق تولیدی برای مصرف داخلی در کشور را 40 هزار مگاوات اعلام کرد و افزود: سالانه 9 تا 11 درصد افزایش مصرف داریم که با ساختار مناسب اقتصادی و خود مدیریتی مردم، هزینه واقعی انژری پرداخت و مقدار مصرف کمتر می شود.
ذوالانوار سپس هزینه تولید یک کیلووات برق برای مصرف کشاورزی را با یارانه حدود 18 ریال برآورد کرد که با اجرای طرح تحول اقتصادی این رقم به 100 تومان خواهد رسید.
وی هزینه پرداختی برای مصرف یک متر مکعب گاز مصرف داخلی در ترکیه را 400 تومان برآورد کرد و گفت: این در صورتی است که در ایران بهای هر متر مکعب گاز 89 ریال است و در صورتی که مردم قیمت واقعی آن را بپردازند در مصرف آن صرفه جویی می شود.
وی معتقد است که طرح تحول اقتصادی در شرایط کنونی برای ما ضرورت دارد و موجب التیام دردهای مزمن اقتصادی می شود.

***موفقیت سند چشم انداز مرهون اجرای طرح تحول اقتصادی
ین در حالی است که برخی از صاحب نظران بدون اجرای طرح تحول اقتصادی ، دستیابی به سند چشم انداز 20 ساله را نیز دشوار ارزیابی می کنند.
نماینده مردم آبادان نیز طرح تحول اقتصادی رییس جمهوری را آیین نامه اجرایی سند چشم انداز 20 ساله عنوان می کند و تصریح می کند که طرح تحول اقتصادی ، آیین نامه اجرایی سند چشم انداز 20 ساله کشور است .
"سید علی موسوی" به خبرنگار ایرنا می گوید که اجرای طرح هدفمند کردن یارانه ها که تنها یک فصل از هفت فصل طرح تحول اقتصادی دولت نهم محسوب می شود، کار بسیار مهم و اساسی است و این حرکت باید از یک جایی آغاز شود.
در همین ارتباط یک کارشناس ارشد اقتصادی نیز می گوید :‌اگر طرح تحول اقتصادی امسال اجرا نشود، سال دیگر دیر است،‌ کما اینکه اگر این طرح دو سال پیش اجرا می شد، آثار مثبت آن اکنون قابل مشاهده بود.
‌"هادی حق شناس" با اشاره به اینکه همه صاحب نظران اقتصادی بر ضرورت انجام تحول اساسی در اقتصاد ایران توافق نظر دارند، افزود: صحبت های رییس جمهوری در مورد طرح تحول اقتصادی حاکی از آن است که قرار نیست 90 هزار میلیارد تومان یارانه بین 5/17 میلیون خانوار که مرکز آمار اعلام کرده است ، تقسیم شود، بلکه این مساله مطرح شد که هفت دهک جامعه که مستحق دریافت یارانه هستند ، آن را دریافت می کنند.
حق شناس پیش بینی کرد سه تا چهار دهک جامعه تحت پوشش کمیته امداد امام ( ره ) و یا بهزیستی در سه ماهه چهارم امسال مبالغی در این خصوص دریافت کنند و قدر مسلم اصلاح قیمت ها یک باره اتفاق نمی افتد و این امر در کوتاه مدت واقعی نخواهد شد.
حق شناس در ادامه تاکید کرد، 90 هزار میلیارد تومان ارزش یارانه پرداختی دولت به بخش های مختلف به معنای آن نیست که این حجم پول در خزانه دولت موجود است که باید بین مردم توزیع شود ، بلکه این رقم ارزش خدماتی مانند برق و گاز است که دولت به مردم می دهد.
دکتر محمود احمدی نژاد نیز در سخنان خود این موضوع را خاطر نشان کرده است که بخشی از یارانه ها به صورت خدمات به اقشار مختلف جامعه ارایه خواهد شد.

*** کلیدی ترین طرح در حوزه اقتصاد
یک عضو هیات علمی دانشگاه صنعت نفت اعتقاد دارد: طرح تحول اقتصادی پیشنهادی از سوی رییس جمهوری یکی از شجاعانه ترین ، کلیدی ترین و اصلی ترین طرح های مطرح شده در حوزه اقتصاد کشور است
دکتر " منصور معظمی" به خبرنگار گروه اقتصادی ایرنا، می گوید : کمتر کسی در کشور شجاعت داشت که مسایل عنوان شده در طرح تحول اقتصادی را مطرح کند.
وی می افزاید :‌ مهمترین بخش این طرح هدفمند کردن یارانه ها است و عدد مطرح شده در مورد یارانه ها که حدود 90 هزار میلیارد تومان می باشد ،بیش از 30 درصد تولید ناخالص داخلی کشور به شمار می رود.
نماینده مردم چناران در مجلس نیز با استقبال از طرح تحول اقتصادی دولت، اظهار داشت: تحول اقتصادی مد نظر دولت یک طرح شجاعانه است که اگر درست اجرا شود، یکی از بزرگترین خدمات دولت نهم به مردم خواهد بود.
"محمد دهقان" افزود: اصل بهینه کردن یارانه ها در برنامه های سوم و چهارم کشور در قالب قانون مطرح بوده ،اما تاکنون کسی به آن عمل نکرده است. خیلی افراد در ذهن خود این سئوال را دارند که پول نفت کجا می رود که باید گفت "اختصاص یارانه های دولتی از محل فروش نفت به اموری همچون آب، برق، گاز، بنزین، آرد و ... برای مردم محسوس نیست".
عضو کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس با اشاره به اینکه بحث هدفمند کردن یارانه ها از زمان دولت هاشمی رفسنجانی مطرح بوده است، اظهار داشت: هر شخصی که ثروتمندتر و دارای امکانات بیشتری باشد ، از درآمدهای کشور بیشتر استفاده می کند و افراد دیگر جامعه از یارانه های کمتری برخوردار می شوند.

***داروی درد جامعه
"حمیدرضا حاجی بابایی"‌ عضو هیات رئیسه مجلس هشتم نیز در باره طرح تحول اقتصادی معتقد است : طرح تحول اقتصادی رییس جمهوری داروی درد جامعه است.
وی با بیان آنکه، این تفکر و اندیشه در نهایت باید در جامعه اجرایی شود ، اظهار داشت:‌ تا زمانی که نتوانیم یارانه ها را هدفمند کنیم و قانون صادرات، ‌واردات، گمرک ، مالیات، بانک ها و بهره وری را که از موضوعات به هم پیوسته است و تاثیر مهمی در تحول اقتصادی در کشور دارد، مناسب سازیم ، نمی توان با مشکلات تورم ، بیکاری، رانت خواری و... در کشور مبازره کرد.

منبع : ایرنا

نوشته های دیگران ()